Vorige maand was ik in het groene deel van Ethiopië voor een opdracht van Bible League International. Samen met een Ethiopische missionaris en chauffeur en mijn Keniaanse collega sjeesden we door het land. We bezochten bijbelstudiegroepen in kerken, in een gevangenis en op kantoor. Deze mensen hadden allemaal de Filippus cursus gedaan, een soort cursus om te leren hoe je de bijbel kunt lezen. Aan het eind van de cursus was er een viering. De mensen die geen bijbel konden betalen, maar er toch graag één wilde hebben, kregen er één.
Aangekomen bij de gevangenis krijgen we de strenge bezoekregels te horen. Mobiel inleveren en alleen met toestemming fotograferen. Iets in mij zei dat ik me daar maar beter aan kon houden…..Er zitten hier mensen vast voor moord, verkrachting en corruptie, maar er zijn ook zeker mensen die er onschuldig vastzitten. Het voelt als een bizarre gesloten wereld, midden in de natuur.
In de gevangenis kwamen we ‘Jozef’ tegen. Ik moest denken aan het verhaal uit de bijbel van honderden jaren terug. Ik citeer uit Genesis 39: 21-23 Zo kwam Jozef in de gevangenis terecht, maar de Heer hielp hem. Hij zorgde ervoor dat de bewaker van de gevangenis vertrouwen had in Jozef. De bewaker gaf hem de leiding over de andere gevangenen en het werk dat zij deden. Hij liet Jozef alles doen. De bewaker hoefde nergens meer aan te denken, want de Heer hielp Jozef en daardoor ging alles goed wat Jozef deed. Verbluffende gelijkenis….. Ook deze ‘Jozef’ kwam onschuldig in de gevangenis (23 jaar waarvan hij nu 7 heeft gezeten). In plaats van boos te zijn over het onrecht dat hem is aangedaan, kijkt hij omhoog en bidt. Hij leest in zijn bijbel. Kunnen we niet allemaal van tijd tot tijd gevangen zitten in een situatie of in onze gedachten? Deze ‘Jozef’ liet zien: ook al leeft je in gevangenschap, in je hart kun je leven als iemand die is bevrijd.
Blij met de nieuwe bijbels! Ik ben onder de indruk van de zorg voor gevangenen. De plaatselijke kerk zamelt kleding in voor de gevangenen, de vrouwen koken voor hen. Kerkleden helpen de gevangenen bij de bijbelstudie. Het lijkt mij een effectieve manier om gevangenen uit hun isolement te halen en binding te laten houden met de samenleving. Er werken ook vrijwilligers in de nazorg. Vaak zijn dit ex-gevangenen die weten hoe belangrijk dit voor henzelf ooit geweest is. Zij helpen de gevangenen na vrijlating bij de reïntegratie. Door deze aanpak is de kans op recidief sterk verminderd.
Op kantoor bij world vision. Zij helpen de armste mensen mbv microfinanciering. Hier ontvangen zij zegen voor hun werk.
Overal waar we kwamen werden we gastvrij ontvangen door de bijbelstudiegroepen. Koffie en samen iets eten hoort erbij. Bij de koffie krijg je ook vaak popcorn, best een goede combi. Ook bakken de vrouwen heerlijk luchtig brood.
Mijn Keniaanse collega en ik luisteren naar de levensverhalen van mensen. Ook vertellen zij wat ze aan de cursus hebben gehad.
Tijdens het gebed zie je dat mensen dicht bij God zijn. Deze man zei om de paar tellen: “Jezus”
Van Persie en Van Gaal, ook bekenden in Ethiopië
Een aantal dingen vielen me op in Ethiopië: mensen praten geregeld open over God (waar het hart vol van is…..) De honger naar bijbels is groot en God is hier wonderlijk en voelbaar aanwezig! Nog nooit heb ik zo vaak en zo heftig meegemaakt dat God zo dichtbij is als hier. Soms subtiel en alleen merkbaar als je al je zintuigen gebruikt en soms kwam Hij overweldigend, onverwacht en onbegrijpelijk binnen. Geregeld vroeg ik mij af: hoe is het mogelijk? Spreken in tongen, visioenen, vervoerd zijn van de geest, het waaien in een kamer tijdens het bidden, het doorkrijgen van ingevingen van boven tijdens het bidden, de onderlinge liefde en betrokkenheid, de zorg voor armen en gevangenen. Op mijn vraag hiernaar leerde ik: God is hier dichtbij, omdat mensen het verwachten van God en Hem meer zoeken. Ze staan meer open voor God en hebben daardoor directer contact. Ze begrijpen en erkennen hun afhankelijkheid van Hem. God is voor de mensen hier belangrijk.
Na afloop van een dienst werden we uitgenodigd om samen een maaltijd te gebruiken bij de eerste kerk van Ethiopië. In 1912 werd deze geplant nadat Canadese zendelingen hier het evangelie hadden gebracht. We aten samen hun gerechten en ‘mijn toetje’: voor ieder een dropje en pepermunt als delicatesse uit Nederland. Dit viel overigens goed in de smaak.
Toen werd mij de volgende vraag gesteld. Ik had hem al aan voelen komen, maar hij was zeker in dit gezelschap ook enigszins confronterend en beschamend, althans, zo ervoer ik het. Met interesse en zorg vroegen deze wijze mannen: “Hoe komt het dat in Europa de kerken leeg lopen?” Tja. Met wat ik had gezien hier, kwam ik tot het volgende antwoord: Ik denk dat we in Europa God niet meer zo belangrijk vinden. We zijn meer met onszelf bezig en hebben niet meer het idee dat we God nodig hebben. We vertrouwen op onze kennis en ons geld, zonder te beseffen wie het geeft. We zijn druk met ons werk, ons huis en ons gezin. We maken geen tijd voor God en lezen vaak niet uit de bijbel. Misschien laat God zich dan ook niet meer zo zien, omdat we Hem niet echt zoeken. Ze begrepen het en keken me vol medelijden aan. Liefdevol voegden ze er aan toe: “We zullen voor jou en je land bidden.” Met wat ik hier tijdens gebeden had zien gebeuren, vond ik dit een bijzonder hoopvolle uitspraak!
Een vrouwen onder onsje. Soms zijn maar weinig woorden nodig, om elkaar exact te begrijpen. Sommige dingen zijn internationaal: vrouwenhumor.
In deze kerk hadden ze een bijbelstudie gedaan die ging over goed zijn voor elkaar. De weeskinderen en de arme ouderen kregen nieuwe kleren en schoenen.
Mijn mooie Keniaanse collega mocht iedereen feliciteren met het volbrengen van de bijbelstudie. Voor mij een grote eer: ik mocht het brood aansnijden, iets dat normaal alleen is voorbehouden aan stamleiders en kerkleiders. Het is trouwens vrij uitzonderlijk dat een vrouw dit mag doen. In de Afrikaanse cultuur zijn vrouwen toch vaak ondergeschikt aan de man. Op sommige plaatsen en door scholing zie je dit gelukkig wat bijtrekken.
Ethiopië, land van de knuffel als begroeting en land waar de telling van de uren begint bij zonsopkomst en eindigt bij bijzonsondergang. Waar de maanden allemaal even lang duren en de wifi matig is. Waar het licht in een hele stad ineens kan uitvallen, terwijl je zit te eten. Waar een autorit nooit saai is, terwijl je met 100 km per uur de ezels, koeien, wilde honden, geiten, kamelen en spook-rijdende trucks probeert te ontwijken. Met de autowrakken langs de kant van de weg, als stille getuigen van hoe makkelijk het mis gaat. Het land waar God dichtbij is, omdat zij alles van Hem verwachten.
Ameseginallehu konjo Ethiopia!
